วันนี้ขอเล่าเรื่องการออกแบบอาคารห้องสมุดกันหน่อยดีกว่า
เพราะว่าเรื่องของสภาพทางกายภาพก็มีส่วนในการดึงดูดให้ผู้ใช้ให้ความสนใจห้องสมุดเหมือนกัน
(เพียงแต่ในเมืองไทย บรรณารักษ์อย่างเราไม่ค่อยมีบทบาทในการช่วยสถาปนิกออกแบบ)
หลังจากที่ผมได้คุยกับเพื่อนๆ พี่ๆ น้องๆ ในวงการสถาปัตย์ก็พอจะรู้ว่า
คนกลุ่มนี้พยายามจะศึกษาเรื่องการออกแบบห้องสมุดกันมากมาย
เช่น บางคนเอาเรื่องการออกแบบห้องสมุดไปทำเป็นโปรเจ๊คซ์เรียนจบเลยก็ว่าได้
ถามว่าการออกแบบห้องสมุดต้องคำนึงถึงเรื่องอะไรบ้าง (นอกจากเรื่องของเงิน)
– ต้องมีรูปแบบใหม่ ?
– ต้องทันสมัย ?
– ต้องหรูหรา ?
เอาเป็นว่าสิ่งที่กล่าวมา ผมมองว่าไม่ได้ถูกต้องเสมอไปหรอกนะครับ
สิ่งสำคัญที่ทำให้อาคารห้องสมุดมีความสมบูรณ์ คือ
ต้องออกแบบเพื่อรองรับกับงานบริการผู้ใช้ และการทำงานของบรรณารักษ์ไปพร้อมๆ กันด้วย
ตัวอย่างเรื่องหลายๆ เรื่องที่ต้องลงรายละเอียดในการออกแบบอาคารห้องสมุด
– การออกแบบชั้นหนังสือในห้องสมุด เช่น การจัดเรียงหนังสือ ความสูงของชั้นหนังสือ ฯลฯ
– การจัดพื้นที่ในการให้บริการต่างๆ เช่น โซนที่ต้องการความเงียบ โซนเด็ก โซนมัลติมีเดีย ฯลฯ
– สภาพแวดล้อมที่อยู่ใกล้ๆ อาคารห้องสมุด เช่น ติดถนนมีเสียงดังหรือปล่าว????
แต่ขอบอกก่อนนะครับว่ารูปที่ผมจะนำมาให้ดูนี้ เป็นเพียงแค่ตัวอย่างโครงสร้างอาคารห้องสมุดแบบสวยๆ เท่านั้น
แต่การใช้งานจริงด้านในผมก็ยังไม่เคยไปนะครับ เอาเป็นว่าไม่ขอวิจารณ์ฟังค์ชั่นการทำงานด้านในแล้วกัน
(ดูให้เห็นว่าสวยนะ อิอิ)
งั้นเราไปดูตัวอย่างการออกแบบกันสักนิดนะครับ
ภาพแรก โครงสร้างและการออกแบบ The Seattle Public Library
ภาพที่สอง โครงสร้างและการออกแบบ Woodschool
ภาพที่สาม โครงสร้างและการออกแบบ The Consortium Library (University of Alaska Anchorage)
ภาพที่สี่ โครงสร้างและการออกแบบ Philadelphia?s Parkway Central Library
เป็นยังไงกันบ้างครับกับตัวอย่างการออกแบบโครงสร้างห้องสมุดทั้ง 4 ที่
หากเพื่อนๆ ยังไม่จุใจในการดู เพื่อนๆ สามารถเข้าไปอ่านเรื่องการอ่านออกแบบห้องสมุดได้จากเรื่อง
Brilliantly Bookish: 15 Dazzling Library Designs
สุดท้ายนี้หวังว่าสถาปนิกเมืองไทยคงจะมีแนวทางในการออกแบบห้องสมุดแบบสวยๆ กันบ้างนะครับ
สิ่งสำคัญที่อยากฝากไว้นั่นก็คือ ไม่ว่าห้องสมุดจะหน้าตาแบบใด
การบริการของบรรณารักษ์ก็ยังคงต้อง service mind ต่อไปนะครับ
ที่มาของรูป และที่มาของแรงบันดาลใจในการเขียน
http://www.weburbanist.com
ผมเคยหยิบประเด็นเรื่องการออกแบบห้องสมุด และได้ยกเอาเรื่องการออกแบบห้องสมุดประชาชนแห่งเมือง Seattle มาให้อาจารย์และเพื่อนๆ ได้ชมด้วยครับ ในวิชาสัมมนาก่อนจบปี 4 อาจารย์และเพื่อนๆ ได้อภิปรายกันว่า บ้านเราเองควรมีสมาคม หรือหน่วยงานในการออกแบบห้องสมุดในรูปแบบมิติใหม่ เพราะในบ้านเรา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาครัฐ การออกแบบอาคารห้องสมุดที่ขึ้นตรงต่อรัฐ นั้นจะต้องมีแปลนมาตรฐานที่ทางรัฐกำหนด ซึ่ง (เชย) อยู่เหมือนกัน ครับ แต่ผมคิดว่าในอนาคตการออกแบบที่มีการพัฒนามากยิ่งขึ้นในบ้านเรา เราอาจจะได้เห็นห้องสมุดรูปแบบที่โมเดิร์นๆ ในบ้านเราก็เป็นได้ครับ
ปล. การออกแบบที่เข้าขั้นบ้างแล้วที่เห็นใน กรุงเทพมหานคร คือ ห้องสมุดซอยพระนาง ตรงสามเหลี่ยมดินแดงครับ ภายในสวยงาม แสงสว่างเหมาะสม สุดสัปดาห์มีผู้ใช้เข้าใช้เยอะทีเดียวครับ