นานแล้วที่ไม่ได้ตั้งแบบสอบถาม วันนี้พอดีได้คุยกับเพื่อนบรรณารักษ์คนนึงเลยได้ไอเดียแบบสอบถาม
ซึ่งแบบสอบถามนี้มาจากการสนทนาระหว่างผมกับเพื่อนเรื่อง “ห้องสมุดต้องมีสื่อสังคมออนไลน์ด้วยหรือ?”
เอาเป็นว่าก่อนอ่านเรื่องนี้ ผมต้องขอถามเพื่อนๆ ก่อน ว่า “ห้องสมุดต้องมีสื่อสังคมออนไลน์ด้วยหรือ?” (สำรวจแบบจริงจังนะอย่าตอบเล่นๆ)
[poll id=”20″]
เอาหล่ะเมื่อตอบเสร็จแล้วมาอ่านเรื่องการสนทนาของผมกับเพื่อนกันต่อ เรื่องมันมีอยู่ว่า…
เพื่อนผมจุดประเด็นเรื่องการใช้สื่อสังคมออนไลน์ในวงการห้องสมุดและบรรณารักษ์
ซึ่งเพื่อนผมคนนี้มองว่าห้องสมุดหลายแห่งมีการใช้งานของสื่อสังคมออนไลน์แบบแปลกๆ
เช่น มีการ invite เกมส์ออนไลน์, มีการแชร์ของ (เล่นเกมส์), ไม่ค่อยมีการอัพเดทข้อมูลสถานะ…. (ดูรูป)
ซึ่งเพื่อนผมก็เลยถามว่าแล้วตกลงห้องสมุดมีเครื่องมือแบบนี้ไว้เพื่ออะไร
อืม….บางประเด็นผมก็ไม่สามารถแก้ให้เพื่อนๆ ได้ เพราะหลักฐานมันก็ปรากฎจริงๆ
แต่ผมก็บอกได้ว่าก็ยังมีห้องสมุดอีกไม่น้อยนะที่นำมาใช้ประโยชน์จริงๆ
เช่น ห้องสมุดประชาชนจังหวัดอุบลราชธานี (www.facebook.com/kindaiproject)
จากประเด็นนี้ผมกับเพื่อนจึงมานั่งระดมหัวกันว่า ตกลงแล้ว “ห้องสมุดจำเป็นต้องมีสื่อสังคมออนไลน์หรือปล่าว”
คำถามตอบสำหรับสังคมปัจจุบัน คือ “ควรมี – ต้องมี” ห้ามตอบว่า “ไม่ต้องมีก็ได้”
ทำไมหล่ะ…..ลองนั่งคิดดูนะครับว่าถ้าเรามีกิจกรรมดีๆ ที่จัดในห้องสมุดเราจะประชาสัมพันธ์อย่างไร
– ทำป้ายแล้วมาติดบอร์ดในห้องสมุด (ผู้ใช้บริการอ่านบ้างหรือปล่าว)
– ส่งอีเมล์ไปหาผู้ใช้บริการและแจ้งข่าวสาร (ผู้ใช้บริการเปิดบ้างหรือปล่าว / ไม่แน่อาจมองห้องสมุดเป็นสแปม)
– เอาขึ้นเว็บห้องสมุดเลย (แน่ใจว่าผู้ใช้บริการจะเปิดเว็บไซต์ห้องสมุด)
ปัญหาต่างๆ มากมายยังมีอีกเยอะครับ
อ่ะงั้นเราทำตัวให้เป็นผู้ใช้บริการบ้าง หลักๆ แต่ละวันผู้ใช้บริการทำอะไรบ้าง
…กิจกรรมหลักๆ คือเข้าอินเทอร์เน็ต แต่อย่าเพิ่งดีใจครับ เขาไม่ได้เข้าเว็บห้องสมุดหรอก
เว็บไซต์ที่ผู้ใช้บริการปัจจุบันเข้าหลักๆ คือ www.facebook.com นั่นแหละครับ
อ่ะกลับมาที่คำถามดังนั้นถ้าเราทำให้ผู้ใช้บริการเป็นเพื่อนกับเราใน facebook แล้ว
นั่นก็หมายความว่าเรามีโอกาสที่จะประชาสัมพันธ์สิ่งดีๆ หนังสือดีๆ กิจกรรมดีๆ ให้ผู้ใช้บริการได้แล้ว
แล้วมองในอีกมุมนะ ว่าถ้าหาก facebook ของห้องสมุดเต็มไปด้วยเกมส์ผู้ใช้จะคิดว่าอย่างไร…
สื่อสังคมออนไลน์มีหลายตัวนะที่อยากแนะนำ facebook, twitter, youtube, slideshare, flickr….. เอาเป็นว่าใช้ได้ทั้งหมดเลย แถมฟรีด้วย
เรื่องสนทนายังคงเดินหน้าต่อไปเรารู้แล้วว่าผู้ใช้บริการมีชีวิตที่อยู่ในออนไลน์มากมาย
และเราเองในฐานะห้องสมุดเราก็ต้องนำเสนอความรู้ต่างๆ เหล่านี้ให้ผู้ใช้บริการ
แล้วตกลงการนำสื่อสังคมออนไลน์มาใช้ในทางอื่นเกิดจากอะไรหล่ะ
– เกิดจากกระแส หรืออาจจะเกิดจากแฟชั่น (คนอื่นเล่นห้องสมุดก็เลยต้องเล่น)
– เกิดจากคำสั่ง (ผู้บริหารสั่งมาก็ทำๆ ให้เขาหน่อย)
เอาเป็นว่าถ้านำมาใช้แบบเรื่อยเปื่อยไม่มีทิศทาง เราก็ไม่สามารถที่จะใช้งานสื่อสังคมออนไลน์ให้มีประสิทธิภาพด้วย
การบังคับให้ทำอาจจะได้ผลในช่วงแรก แต่พอนานไปก็เริ่มเปื่อยและก็ปล่อยให้สื่อสังคมออนไลน์เฉาลงไปเรื่อยๆ
เพื่อนๆ ที่ต้องการรู้เรื่องสื่อสังคมออนไลน์มากกว่านี้ก็ลองค้นหาอ่านในบล็อกผมได้นะ
เพราะผมเขียนเรื่องเหล่านี้ไปเยอะพอสังคมแล้ว ทั้ง facebook – twitter
สุดท้ายนี้เพื่อนๆ รู้หรือยังครับว่า “ห้องสมุดจำเป็นต้องมีสื่อสังคมออนไลน์หรือปล่าว”
และตอบได้หรือยังว่า มีแล้วนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง และเพื่อนๆ สนุกกับการใช้แค่ไหน
เ็ห็นด้วยกับเพื่อนของคุณวายครับ และผมเคยเป็นผู้เชี่ยวชาญให้อาจารย์บรรณารักษ์ที่ทำวิจัยเรื่อง Social Network ซึ่งในประเ็ด็นเครื่องมือก็สอบถามไม่ชัดเจน และไม่ได้ชี้ให้เห็นประโยชน์แท้จริงของ Social Network ต่อการบริการในห้องสมุด การบริหารงานของห้องสมุด เป็นเพียงการใช้ตามกระแส หลายๆ ประเด็นผมนำเสนอไว้ที่ http://www.thailibrary.in.th/2010/10/15/facebook4library/
ที่น่ากลัวก็คือ หากมีประเด็นละเมิดลิขสิทธิ์ใดที่สืบเนื่องจาก Social ผู้รับผิดชอบคือใคร หน่วยงานช่วยเหลือผู้ดูแล/ทำกิจกรรมกับ Social อย่างไร
ขอบคุณครับอาจารย์บุญเลิศ มีหลายเรื่องที่บรรณารักษ์อย่างเราก็ยังคิดไม่ถึงในเรื่องนี้ ประเด็นเพราะขาดเรื่องการวางแผนการใช้งาน หลายๆ ที่ภูมิใจว่ามีเครื่องมือเหล่านี้แล้วแต่เอาเข้าจริงๆ กลับไม่มีทิศทางในการใช้ คงต้องคุยเรื่องนี้กันยาวววว
ดีจังเลยค่ กำลังจะทำวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่พอดี ติดตามผลนะค่ะ
คิดจะทำเพจเฟสบุคของห้องสมุดเหมือนกันครับ แต่ประเด็นมันอยู่ที่ว่าห้องสมุดที่ผมทำงานอยู่ตอนนี้เป็นห้องสมุดโรงเรียนประถม และคอมพิวเตอร์ที่ใช้สืบค้นในห้องสมุดก็จะกำชับเด็กๆว่าอย่าเล่นเกมส์ หรือถ้าพอเด็กเข้าเฟสบุคก็จะเล่นแต่เกมส์อย่างเดียว ถ้าถามว่าพร้อมทำหรือไม่ ….. พร้อมครับ แต่ติดที่ว่าผู้ใช้เพจเฟสบุคของห้องสมุดนั้นจะเน้นที่เด็กเลยหรือเปล่า หรือจะเจาะไปที่กลุ่มอาจารย์ดี? แล้วเด็กระดับประถมผมไม่แน่ใจว่าเขามีเฟสบุคกันรึยัง หรือว่าใช้กันเป็นหรือยัง ^^”